Selçuklu Türklerinde dini ve milli birliğin muhafazasında Osmanlı devletinin kuruluşunda ve Osmanlı insanının yetişmesi ve terbiyesinde büyük hizmetler gören içtimai bir teşkilattır.

Arapça "kardeşim" manasına gelen ahi ile Türkçe "cömert, eli açık" manasında olan akı kelimeleriyle yakınlık göstermekteyse de hangisinden geldiği belli değildir. ahilik 13.yy.da Anadolu'da yaşayan Türklerin esnaf ve sanatkarlarının birliğini çalışma esas ve usullerini teşkil eden sosyo-ekonomik bir Türk kurumudur.   

Anadolu'da Ahilik, Ahi Evran (1171-1262) tarafından kurulmuştur. Anadolu Selçukluları'ndan Osmanlı İmparatorluğu'na geçiş sürecinde Ahilik son derece önemli bir rol oynamış, sanat ve meslek yönüyle toplumun ekonomik yapısını hazırlarken, ahlaki yönüyle de devlet yapısının temel niteliklerini belirlemiştir.

Osmanlı hükümdarlarından Orhan Gazi ve oğlu 1. Murat, Ahi ocaklarında kuşak kuşanarak ahi olmuşlardır. Ahilik, akıl, ahlâk, çalışma, bilim, devlet ve eğitimi temel alır.      

Ahilik mesleki ve ahlaki bir kuruluştur. Anlam itibarıyla küçük esnaf ve çırakları içine alan, mesleki doğruluk-dürüstlük prensiplerine uygun olarak çalışılmasını ayrıca eğitim görmelerini hedefleyen bir teşkilattır.

Zengin ile fakirin, üretici ile tüketicinin, emek ile sermayenin, millet ile devletin kısaca toplumun bütün fert ve kurumlarının arasında iyi münasebetler kurarak herkesin huzur içinde yaşamasını sağlamak başlıca amacı olmuştur.      

Ahiliğe giriş için girecek kişinin teşkilat içerisinden bir kişi tarafından önerilmesi gerekir. Küçültücü işlerle uğraşanlar, çevresinde olumsuz özellikleriyle tanınanlar, örgüte kötü söz getirebileceği düşünülenler Ahi olamazlar.

Örneğin insan öldürenler, hayvan öldürenler, yani kasaplar, hırsızlar, zina ettiği kanıtlananlar Ahilik teşkilatına alınmazlar. Ahiliğe giriş özel bir törenle gerçekleşir. Törende Ahi adayına şed kuşatılır ve tüm insanlara karşı sevgi dolu, saygılı olması, doğruluktan ayrılmaması istenir.

Dinsizler Ahi olamazlar ama bağnazların da Ahilerin arasında işi yoktur. Ahiliğe girişten sonra bilgi edinme, sabır, ruhun arındırılması, sadakat, dostluk, hoşgörü gibi özelliklerin kazandırıldığı aşamalardan geçilir.      

Ahilik bir meslek teşkilatı olmasından dolayı belli ahlak kurallarına sahiptir. Bu kuralları şöyle sıralayabiliriz:  

*** Doğruluktan ayrılmamak,

*** Cömert olmak,

*** Alçak gönüllü olmak,

*** İyi huylarını geliştirmek,

*** Kendisini halkına adamak, yani vatansever olmak,

*** Misafirleri sevmek,

*** İnsanları nasihat ederek iyi yola yöneltmek,

*** Dindar olmak ama softa olmamak,

*** Utanma duygusuna sahip olmak,

*** Yalan söylememek, Dedikodu yapmamak,

*** Kusur aramamak, aksine kusurları örtmek,

*** İçki içmemek, Zina yapmamak,

*** Kin ve düşmanlık beslememek,

*** Nefsine hakim olma,

*** Eline, beline, diline sahip olmak.  

AHİLİK NASİTAHI;  

*** Harama bakma, haram yeme, haram içme

*** Doğru, sabırlı, dayanıklı ol

*** Yalan söyleme,

*** Büyüklerinden önce söze başlama,

*** Kimseyi kandırma,

*** Kanaatkar ol Dünya malına tamah etme,

*** Yanlış ölçme, eksik tartma,

*** Kuvvetli ve üstün durumda iken affedici, hiddetli iken yumuşak davranmayı bil,

*** Kendin muhtaç iken bile başkalarına verecek kadar cömert ol.