DENKLİK İŞLEMLERİ   ÇIRAKLIK EĞİTİMİ SİSTEMİ DIŞINDA ALINMIŞ OLAN BELGELERİN BU SİSTEME GEÇİŞTE   DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN ESASLAR   Belgenin Türü   Eğitim Süresi   Pratik Çalışma Süresi (İş Hayatındaki Çalışma Süresi)   Belge Sahibine Tanınan Haklar   Kurs Belgesi   256-511 Saat   En az 4,5 yıl   Kalfalık Sınavına Katılma Hakkı   Kurs Belgesi   512-767 Saat   En az 3 Yıl   Kurs  Belgesi   768-1023 saat   En az 2 Yıl   Kurs  Belgesi   1024 ve + Saat   En az 1 Yıl   Çalışma Belgesi       En az 6 yıl   Kurs Belgesi   256-511 Saat   En az 9,5 yıl   Kalfalık Sınavına Katılma,   başarılı olması halinde   ustalık sınavına katılma hakkı   Kurs Belgesi   512-767 Saat   En az 8 Yıl   Kurs Belgesi   768-1023 Saat   En az 7 yıl   Kurs Belgesi   1024 ve +   En az 6 yıl   Çalışma Belgesi       En az 11 yıl   Diploma       En az 1 yıl   Ustalık Sınavına Katılma Hakkı   Kalfalık sınavına giriş için gerekli olan çalışma süresi dışında kalan süreler ustalık sınavına girişte değerlendirilir.       MESLEK LİSESİ MEZUNLARI       Yurt dışında alınan kurs bitirme belgeleri ile çalışma belgeleri yukarıda belirtilen esaslara göre değerlendirilmektedir.Alındığı ülkede kalifiye eleman olarak çalışma yetkisi veren belgeler ülkemizde Kalfalık BelgesineAlındığı ülkede bağımsız işyeri açma ve bu işyerinde fiilen usta durumunda çalışma yetkisi veren belgeler ise ülkemizde ustalık belgesine denk kabul edilmektedir.       Denklik : Mevcut belge ve sertifikalarını Kurs belgesi hizmet belgesi, yetki belgesi, yurtdışından alınmış belgeler, meslek odalarının vermiş olduğu belgeler vb.) değerlendirmek isteyenlerin belge ve sertifikalarının değerlendirilmesi olayına denklik işlemleri denilir.   * Mesleki (Çıraklık) eğitimini bitirmemiş olanların ve 3308 sayılı kanun´un geçici maddelerinden faydalanmamış olanların kalfalık veya ustalık belgesi alabilmek için tek ve sürekli olan yol denklik işlemleridir.   * Denklik işlemleri Meslekî ve Teknik Eğitim Yönetmeliği sekizinci kısım (Meslekî ve Teknik Eğitimde Belge, Sertifika ve Diplomaların Denkliği) 229....245. maddeleri ile düzenlenmiştir.   * İlgili yönetmeliğe göre meslek alan/dalı Kanun kapsamına alınan illerde başvuru ve değerlendirme işlemleri valilikçe belirlenen ve çıraklık eğitimi yapan müdürlükçe yürütülür. Denklik belgesi ilgili müdürlükçe il millî eğitim müdürlüğüne onaylatılır. (Madde 232)   Belgelerin değerlendirilmesinde dikkate alınacak ortak şartlar :   1- Hizmet belgelerinin değerlendirilebilmesi için belgelerde mesleğin yazılı olması gerekir.   2- Belge sahibinin en az ilköğretim okulu mezunu olması gereklidir. İlköğretim okulu mezunu olmayanların belgeleri, ilköğretim okulu diplomasını almaya hak kazandıktan sonra değerlendirmeye alınır. 1996-1997 Öğretim Yılı ve daha önceki yıllarda ilkokulu bitirmiş olanların değerlendirme işlemleri ilkokul diploması ile yapılır.   3- Kurs belgelerinde sürenin saat olarak yazılı olması gerekir.   4- Bir meslek alanında alınmış olan birden fazla belgeden başvuru sahibinin lehine olanı değerlendirilir.   5- Değerlendirme belgelerin aslı ile yapılır.   6- Diploma veya öğrenim belgelerinin arkasına hangi meslek alanında denklik yaptırdığı yazılır.   7- Hizmet belgesini düzenleyen işyerinin hizmetin geçtiği sürede vergiye kayıtlı olduğunu belgelendirmesi gerekir.   8- Hizmet belgesi istenen durumlarda değerlendirme yapılıken ; 6/1/1998 tarihinden önce uygulama kapsamına alınan mesleklerde, bu tarihten sonraki hizmetlere ait primlerin, sosyal güvenlik kuruluşlarından birine yatırıldığı belgelendirilir. Bu durumdakilerin başvurduğu ilde, mesleğinin çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alındığı tarih ile 6/1/1998 tarihi arasında 18 yaşını tamamladığı tarihten sonraki hizmetleri dikkate alınır. 6/1/1998 tarihinde veya sonraki bir tarihte çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınan mesleklerde, mesleğin çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alındığı tarihten sonrasına ait olan hizmet primlerinin sosyal güvenlik kuruluşlarından birine yatırılmış olduğunun belgelendirilmesi zorunludur.   Bu tür hizmet belgelendirmelerinde, her aylık hizmet için en az 20 iş günü prim yatırılmış olması gerekir.   Kalfalık ve ustalık sınavlarına girmek/belge almak için denklik işlemleri   Hizmet belgeleri ile denklik   Kanun kapsamındaki herhangi bir meslek dalında mesleki (çıraklık) eğitim süresinin iki katı kadar hizmet belgesi bulunan kişiler kalfalık sınavlarına alınırlar.   İstenilen belgeler   a) Dilekçe,   b) Öğrenim belgesinin aslı ve örneği,   c) Hizmet belgesi (Kalfalık sınavı için çıraklık süresinin iki katı kadar, ustalık sınavı için artı 5 yıl daha )   d) SSK primleri. (Resmi kurumlardan istenmez. Hizmet belgesi yeterlidir.)   g) Nüfus cüzdanı aslı ve örneği,   h) Sağlığı ve fizikî durumunun, mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu   Kurs Belgeleri ile denklik   Çıraklık eğitimi dışında; Bakanlığın izni ile açılan kurslardan alınan belgeler çıraklık ve kalfalık döneminde görülen teorik ve pratik eğitime denklikleri açısından değerlendirilir.   Değerlendirmede aşağıdaki esaslar göz önünde bulundurulur:   a) Çıraklık eğitimi sisteminin çıraklık döneminde bir öğretim yılı, 256 saat teorik eğitim ile 200 iş günlük pratik eğitime denk sayılır.   b) Bakanlığın izni ile açılan kurslardaki teorik ders saatleri, çıraklık eğitiminde teorik eğitim, uygulama ve beceriye ayrılan saatler ise pratik eğitim sayılır. Hizmet belgeleri veya bunun yerine geçen belgeler de pratik eğitim karşılığı olarak değerlendirilir.   c) İlköğretim okulunu tamamlayanlardan gördükleri meslekî eğitim süresi;   1) 256 - 511 saat arasında olanlar, çıraklık süresi iki yıl olan meslek dalları için iki, üç yıl olan meslek dalları için üç, dört yıl olan meslek dalları için dört yıl,   2) 512 - 767 saat arasında olanlar, çıraklık süresi iki yıl olan meslek dalları için bir buçuk, üç yıl olan meslek dalları için iki, dört yıl olan meslek dalları için üç yıl,   3) 768 -1023 saat arasında olanlar, çıraklık süresi iki yıl olan meslek dalları için bir, üç yıl olan meslek dalları için bir buçuk, dört yıl olan meslek dalları için iki yıl,   4) 1024 saat ve daha fazla olanlar, çıraklık süresi iki yıl olan meslek dalları için dokuz ay; üç yıl olan meslek dalları için bir yıl, dört yıl olan meslek dalları için bir buçuk yıl   meslekleri ile ilgili bir işletmede çalışmış olduklarını hizmet belgesi ile belgelendirenler doğrudan kalfalık sınavlarına alınırlar.   İstenilen belgeler ;   a) Dilekçe,   b) Öğrenim belgesinin aslı ve örneği,   c) Meslekî eğitim gördüğü kurumca verilmiş belge veya diplomanın aslı ve örneği, (Kurs belgesi)   d) Hizmet belgesi   e) SSK primleri. (Resmi kurumlardan istenmez. Hizmet belgesi yeterlidir.)   g) Nüfus cüzdanı aslı ve örneği,   h) Sağlığı ve fizikî durumunun, mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu   Meslek odalarının vermiş olduğu belgeler ile denklik   Çalıştığı meslek dalı çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınmadan önce, meslek odalarınca ve Bakanlık iş birliğiyle hazırlanan mevzuata uygun olarak verilmiş kalfalık, ustalık veya iş yeri açmaya yetki veren belgeler, mesleğin o ilde kapsama alınmasından sonra ilgili müdürlükçe dengi belgelerle değiştirilir. Yapılan incelemede mevzuatına uygun olarak verilmediği anlaşılan belgeler değerlendirilmez. Meslek odalarının ildeki üst kuruluşları, kapsama alınan meslek dallarında verdikleri belgelerin listelerini, kapsama alma tarihini izleyen 30 gün içinde il millî eğitim müdürlüğüne gönderir. Listelerin bir örneği ilgili müdürlüğe gönderilir. Bu listelerde bulunmayan belgelerin denkliği yapılmaz.   Meslek odasınca doğrudan ustalık belgesi verilenlerin vergi mükellefiyetinin başlama tarihi ilgili vergi dairesinden istenir. Sınavla alınan kalfalık ve ustalık belgelerinde Bakanlık sınav komisyonu üyesinin adı soyadı ve imzasının bulunması gerekir.   Çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınmadan önce, meslek odalarınca mevzuatına uygun olarak verilmiş kalfalık ve ustalık belgelerinin, mesleğin o ilde kapsama alınmasından sonra değiştirilmesi için başvuruda bulunanlardan aşağıdaki belgeler istenir;   a) Dilekçe.   b) Meslek odasınca verilen belgenin aslı ve örneği.   c) Nüfus hüviyet cüzdanı aslı ve örneği.   d) Öğrenim belgesinin aslı ve örneği.   e) Üç adet vesikalık fotoğraf   f) Sağlığı ve fizikî durumunun, mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu.   Yetki Belgelerinin değerlendirilmesi   Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce "Elektrik Tesisatçıları Hakkında Yönetmelik" hükümlerine göre düzenlenen kurslardan;   a) Elektrik Tesisatçılığı birinci sınıf veya 1985-1986 Öğretim Yılı sonuna kadar ikinci sınıf yetki belgesi alanlara doğrudan ustalık belgesi verilir.   b) 1985-1986 Öğretim Yılından sonra ikinci sınıf elektrik tesisatçılığı yetki belgesi alanlar ise bu belgeyi almaya hak kazandıkları tarihten sonra ustalık sınavına girer.   c) Üçüncü sınıf elektrik tesisatçılığı yetki belgesi alanlara doğrudan kalfalık belgesi verilir. Ancak, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra birinci ve üçüncü sınıf yetki belgesi alanlardan, çıraklık dönemi ve ustalık eğitimi programlarında yer alan, okumadıkları dersler ile okudukları halde haftalık ders saati farkı birden fazla olan derslerden kalfalık ve ustalık sınavlarına alınırlar.   İstenilen belgeler ;   a) Dilekçe,   b) Öğrenim belgesinin aslı ve örneği,   c) Yetki belgesinin aslı ve örneği,   d) Nüfus cüzdanı aslı ve örneği,   e) Sağlığı ve fizikî durumunun, mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu   Lise dengi mesleki ve teknik öğretim yapan okul mezunları, fakülte ve yüksekokul mezunları       * Teknik orta öğretim programları mezunları veya meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumlarının dört yıllık eğitim programlarından mezun olanlara(Teknik Lise), çıraklık eğitimi uygulama kapsamındaki meslek dallarında ustalık belgesinin yetki ve sorumluluklarını taşıyan bağımsız iş yeri açma belgesi verilir.   * En az üç yıl süreli meslekî ve teknik orta öğretim programları mezunlarına ustalık belgesi verilebilmesi için aşağıdaki esaslar dikkate alınır:   a) Meslekî ve teknik orta öğretim programlarından 1985-1986 Öğretim Yılından sonra mezun olanlar doğrudan ustalık sınavlarına girerler.   b) Kalfalık döneminde okutulan genel bilgi derslerinden bazılarını meslekî ve teknik orta öğretim programlarında görenler, ustalık sınavında bu derslerden sorumlu tutulmazlar.   c) Meslekî ve teknik orta öğretim programları mezunlarının mesleğinde ustalık belgesi alabilmeleri için o mesleğin herhangi bir ilde çıraklık eğitimi uygulama kapsamında bulunması gerekir.   d) En az üç yıl süreli meslekî ve teknik orta öğretim programları mezunu olup alan/dallarında Bakanlığa bağlı iki yıllık bir yaygın meslekî ve teknik eğitim programından belge alanlara çıraklık eğitimi uygulama kapsamındaki meslek dallarında doğrudan ustalık belgesi verilir.   e) Önlisans düzeyinde eğitim alanlardan meslek lisesi mezunu olanlara doğrudan, lise mezunu olanlara 1 yıl çalışmışlık belgelendirdikten sonra işyeri açma belgesi verilir.   f) 4 yılık fakülte mezunlarına alanlarında doğrudan işyeri açma belgesi verilir.(İşyeri açma belgesi ustalık belgesi ile aynı yetki ve sorumluluklara sahiptir.   İstenilen Belgeler ;   a) Dilekçe.   b) Nüfus cüzdanı aslı ve örneği.   c) Öğrenim belgesinin aslı ve örneği.   d) Üç adet vesikalık fotoğraf.   e) Sağlığı ve fizikî durumunun, mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu.   Öğrenim belgesinin örneği, kurum müdürlüğünce onaylandıktan sonra aslının arkası mühürlenerek iade edilir.   Yurt dışından alınan belgelerin değerlendirilmesi   Yurt dışında kalfalık veya kalifiye işçilik belgesi alanlara kalfalık, bağımsız iş yeri açma yetkisi veren belge veya ustalık belgesi alanlara da ustalık belgesi, doğrudan verilir. İstenilen Belgeler ;   a) Dilekçe,   b) Öğrenim belgesinin aslı ve örneği,   c) Yurt dışından alınmış çalışma belgelerinin aslı ve noterlikçe onaylanmış Türkçe çevirisi,   d) Yurt dışında meslekî eğitim görenler, diploma veya belgeleriyle gördükleri meslekî eğitimin süresini ve derslerini belirtir belge veya varsa sınavlarda aldıkları notları gösterir, belgelerin aslı ve noterlikçe onaylanmış Türkçe çevirisi,   e) Nüfus cüzdanı aslı ve örneği,   f) Sağlığı ve fizikî durumunun, mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu   Çıraklık eğitiminde ara sınıflardan ayrılanların kalfalık sınavına girmesi   Çıraklık eğitiminde ara sınıflardan ayrılanlar, ayrıldıkları tarihten itibaren kalan sürenin iki katı kadar meslekleri ile ilgili bir işletmede çalışmış olduklarını belgelendirmeleri durumunda kalfalık sınavına alınır.   İstenilen belgeler ;   a) Dilekçe,   b) Öğrenim belgesinin aslı ve örneği,   c) Çıraklık eğitimi ile ilgili durumunu belirten, Mesleki eğitim merkezinden alınmış öğrenim belgesi,   d) Hizmet belgesi (Çıraklıkta kalan sürenin iki katı kadar)   e) SSK primleri. (Resmi kurumlardan istenmez. Hizmet belgesi yeterlidir.)   g) Nüfus cüzdanı aslı ve örneği,   h) Sağlığı ve fizikî durumunun, mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu   Çıraklık Okulu Diplomalarının Değerlendirilmesi   19/6/1986 tarihinden önce "Çıraklık Okulu Diploması" alanlara doğrudan kalfalık belgesi verilir.   İstenilen belgeler ;   a) Dilekçe,   b) Öğrenim belgesinin aslı ve örneği,   c) Çıraklık okulu diploması aslı ve örneiği   d) Nüfus cüzdanı aslı ve örneği   f) Sağlığı ve fizikî durumunun, mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olduğunu gösterir doktor raporu